De cijfers, gepubliceerd in het Justitieplan van Minister Geens, zijn
duidelijk : op 15 februari 2015 verbleven er 11.501 gedetineerden
in de gevangenissen. Dat is meer dan 100 gedetineerden per
100.000 inwoners. Dit is een pak meer dan de Scandinavische lan-
den ( tussen 55 en 73) , Nederland (62) en Duitsland (75). Het is
ongeveer gelijk aan Frankrijk (102) Luxemburg (133) en Groot-Brit-
tanië (133).
Op 20.08.2016 meldde het RTBF-journaal dat er op dat moment
10.279 gedetineerden in de gevangenissen verbleven. Daarnaast
zijn er zo’n 3.000 personen drager van een enkelband. Tijdens de
eerste 6 maanden van 2016 waren zo’n 1.487 personen van bui-
tenlandse origine teruggestuurd naar hun land om daar hun straf
uit te zitten. Tevens werden vele geïnterneerden in de daartoe be-
stemde inrichtingen geplaatst. Desondanks blijft de overbevolking.
Volgens Hans Meurisse, baas van het gevangeniswezen, zijn er
per 27.11.2016, zo’n 10.368 mensen opgesloten in de gevangenis.
Op het eerste zicht lijkt dit inderdaad een verbetering. Niets is ech-
ter minder waar. Men vergeet dat, door een tijdelijke maatregel
waarbij een strafkorting werd gegeven van 4 maand, er zo’n 900
personen vervroegd vrijkwamen. Tel daarbij nog de circa 350 ge-
interneerden die naar speciale FBC’s werden ondergebracht, en
men moet vaststellen dat er weinig verbeterd is. Enkel door cos-
metische ingrepen komt men tot een vermindering. Enkel de façade
is opgekuist. Zoals eertijds in de Sovjet-Unie gebeurde.
Nog al te dikwijls wordt vrijheidsberoving uitgesproken als straf.
Ook bij zware administratieve fouten en/of financiële delicten. Door
de rechters worden dikwijls nogal gratuit gesmeten met lange ge-
vangenisstraffen. Nochtans zijn alle experten er het reeds lang over
eens, dat dit nutteloos is. De Scandinavische landen hebben min-
der recidive, maar staan ook verder in de differentiatie van straffen;
men stelt vast dat daar veelal straffen uitgesproken worden onder
de zes maanden.
Dat bepaalde groepen buiten de maatschappij moeten worden
gehouden staat buiten kijf. Dat is een minderheid van gevangenis-
populatie, dewelke begroot kan worden op een 20 %. Of het louter
uitzitten hierbij de gepaste oplossing is, is zeer de vraag. Is dat de
prijs van 50.000 euro per jaar per gevangene waard ?
Dat het niet gemakkelijk is een verstard instituut, zoals Justitie van
koers te doen veranderen, is een open deur instampen. Maar kan
men de koers doen wijzigen wanneer de kapitein tegenstrijdige
signalen uitstuurt ?
Minister Geens stelt in zijn Justitieplan, dat de vrijheidsberoving de
ultieme straf dient te zijn. Even wel zijn zijn woorden omgekeerd
evenredig aan zijn daden. Stelde hij in zijn recentste Tv-optreden
niet voorop, dat zelfs voor rijden zonder rijbewijs een gevangenis-
straf van één tot twee jaar moet worden voorzien ? In alles komt
een versterking van het repressie apparaat naar voren. Het OM
krijgt meer macht, procedurefouten worden nogal snel van tafel ge-
veegd, door het OM worden misdrijven nogal snel opgesplitst in
meerdere zaken, opdat de dader meerdere straffen zou krijgen, enz.
Dat is de realiteit. Welnu, het aantal gevangenen zal niet dalen. De
mooie visie die naar voren werd gebracht in het benoemde Justitie-
plan, is door de realiteit ondergraven en begraven.
“I have a dream ” dachten velen toen ze Geens’ intenties lazen. Het
blijft evenwel bij een droom.