“We zijn ons brein in het morele landschap”.
Een dikke maand geleden, bezorgde ik mijn voorlopige eindtekst
‘Feniksproject/Recuperandos’ aan de wereld. Eerlijk, ik had meer
dan een lauwe reactie verwacht. Lag het aan mezelf, het ontwerp
zelf, of is het niet het moment voor zo’n radicale ommezwaai ? Ik
denk nu vooral, dat de meesten niet goed de radicaliteit van de
ommezwaai begrepen hebben. En dit, omdat het voorstel totaal
tegengesteld is aan de basis van ons huidig rechtstelsel, dus ja
voor de meesten verwerpelijk.
Dat we ons in het voorstel baseerden op een Christen/humanistisch
gedrag, met name, wij als mens hebben niet het recht iemand an-
ders schade (extra) toe te brengen, en niemand handelt in volle
vrijheid, volgens de wetenschap. Ik heb dit in mijn project wel aan-
gehaald als basissen van mijn betoog, maar ik heb niet voldoende
uitgelegd waarom dit zo is.
Via een extra artikelen reeks, geschreven in een ‘Dag Allemaal’ stijl,
wil ik dat bijwerken. Een ‘Dag Allemaal’ stijl heeft de bedoeling, mijn
lezerspubliek van Port to Hell-o aan te sporen, deze belangrijke din-
gen echt te gaan lezen, en zo kiemen te leggen van een andere
denkwijze, om zo mogelijk een beter maatschappijbeeld te scheppen,
gebouwd op wetenschappelijke kennis.
Mijn vraag naar u is overduidelijk. Wilt u mij echt helpen ? Wilt u, uw
expertise gebruiken, om mij aan te vullen, terecht te wijzen, sugges-
ties te geven, en noem maar op, en dit alvorens ik publiceer. Dus ik
wil absoluut rekening houden, dat ik mogelijks ergens dwaal, en dit
wil aanpassen. U weet dat ik geen criminoloog/penoloog ben, en
mijn gedachtengoed enkel een verzameling is van gelezen weten-
schappelijke studies, om zo tot een werkbaar voorstel te komen. Wat
dan wel met mezelf te maken heeft, met name een gedreven onder-
nemer, met een positieve maatschappelijke kijk. Dat ik u aanspreek,
heeft allemaal te maken met de expertise, die ik u toebedeel. Laat
u me meegenieten van uw kennis en visie ?
OVER PEDOFIELEN EN VERKRACHTERS.
Deel 1. Inleiding.
Inderdaad, ik kan dit niet brengen in één verhaal, het is veel te moei-
lijk. Het is vooral ook een kies onderwerp, en ik weet dat ik er heilige
huisjes mee instamp, zelfs het gevaar loop verkettert te worden,
maar ik wil het absoluut brengen, als voorbeeld van hoe wij, als mas-
sa in het algemeen, omgaan in onze gedachten met mensen die mis-
daden pleegden. Ik wil absoluut het maatschappelijk debat op gang
trekken, om de reeds bestaande wetenschappelijke organen bekend
te maken bij het grote publiek.
En juist daarom koos ik deze zeer gevoelige titel. Het zijn feiten, die
de mensen enorm roeren, en dit is ook begrijpelijk. Alles is gestoeld
op de maatschappelijke perceptie van hoe wij kwade daden bestraf-
fen, blijven we in het verhaal van vergeldingsdrang, of willen we gaan
naar een ‘totale gelukkige’ maatschappij. We moeten eens stoppen
met al dat gelul over : we hebben het slecht… er zijn veel ergere din-
gen dan onze materiële beslommeringen.
We zijn met z’n allen samen rijk, maar we zijn niet gelukkig ! In deze
reeks gaan we het in verschillende titels hebben over : is ons straf-
recht wel juist moreel onderbouwd ? Hoe vrij zijn we in ons handelen?
Is het ethische verantwoord mensen te straffen met eenzame op-
sluiting ? Is er een alternatief dat ons allen gelukkiger kan maken ?
En meer van dat.
Ik kan u nu al zeggen, me niet te willen uitgeven als een kenner/we-
tenschapper ter zake. Maar veel tijd ( dank zij ! ) heeft me de kans
geboden heel wat stellingen te lezen, maar zoals dikwijls komt er
ook veel uit mijn hart, dat een zorgend hart is. Hebje vragen,sugges-
ties, laat je gerust gaan.
Deel 2 : Hoe heilig zijn de huisjes ?
Ik heb het geschreven in mijn inleiding. Een kies onderwerp, en ik
zal er bij mijn familie en vriendin niet mee wegkomen. Verkettering
is de toonaard die me overkomt, als ik er ook maar over praat. Dat
dergelijke mensen hier mijn collega’s zijn, en ik met hen kan praten,
en ze helemaal niet uitsluit uit mijn sociale groep, tenzij ze het zelf
doen.
Mijn vriendin verwijst me dan naar ons 15-jarige dochter Angelina,
stel eens voor ! Natuurlijk kan ik die eventuele emoties niet inschat-
ten, kan ik begrijpen dat mijn eerste reactie hevig zou zijn. Hetzelf-
de gebeurt bij die jonge kinderen, die genadeloos door een rijbe-
wijsloze van de weg gemaaid worden. Wil er dit iemand ? Neen !
Maar het gebeurt. Is het nu met zware vergeldingsstraffen uit te
spreken, dat we dit oplossen ? Neen !
Hoe moeten we dit dan aanpakken en waarom ? Mogen we dit
verder zomaar laten gebeuren ? Neen ! En, lieve mensen, ik heb
begrip voor alle getroffenen, u treft geen individuele verantwoorde-
lijkheid, u bent slachtoffer, en soms is dit ondraagbaar ! Maar het is
niet met haat en straf dat we iets oplossen. Ik raad onze lezers hier
aan ‘Hotel Pardon’ van Jan De Cock te lezen. Of de columns van
vergeving, die verschenen zijn rond de terrorisme aanslagen in de
metro van Maalbek ( Mevr. Verellen/ cirkels – Knack). Nogmaals,
ik begrijp het ! Maar ik wil iets anders aanbrengen, maar dit zal wat
tijd vragen. Laat niet na het te lezen, het zal u een ander inzicht
geven.
Deel 3 : Hoe vrij zijn we in ons handelen ?
Het is bekend, dat ons menselijk brein reageert op allerlei informa-
tie uit verschillende domeinen, dit zowel vanuit de buitenwereld en
uit de innerlijke gesteldheid van het lichaam, wat samen een enorm
gamma van signalen omvat. Als er dan al iets gebeurt, denken wij
meestal te reageren uit volledige vrije wil, maar er is wetenschap-
pelijk bewezen dat gedachten en bedoelingen worden veroorzaakt
door lichamelijke gebeurtenissen en mentale drijfveren waar we geen
weet van hebben. Maar heel belangrijk is, waarop steunen die reac-
ties, en waarom verlopen ze zo ?
Inderdaad, omdat er een soort programmatie inkerving , in onze
grijze cortex zone bestaat, die ontstaan is door vroegere invloeden,
en een verzameling van onze opgedane informatie. Maar hoe is die
tot stand gekomen, in welke omstandigheden ? Anderzijds hebben
biologen ook vastgesteld dat sommige fundamentele processen in
de hersenen, willekeurig plaatsvinden, en dan om die reden niet door
omgevingsprikkels worden bepaald. Dit wil dus zeggen, dat gebeur-
tenissen hun oorsprong vinden in de werking van de hersenen.
Waar staan we in beide gevallen met de vrije wil, de keuze vrijheid
die wij zo graag inroepen voor ieder mens zijn verantwoordelijkheid.
Wetenschappelijk is het eerder zo dat ‘schuld’ verbonden is aan
breinwerking. Kan men dan wel spreken van verantwoordelijkheid van
het individu, louter op het vlak van ‘ de vrije keuze ‘ ?
Al onze handelingen, kunnen alleen bestaan in een systeem, dat in
aanzienlijke mate wordt ingeperkt door gedragspatronen, en wie of
wat bepaalt deze. En door wetmatige verbanden van prikkel en reac-
tie, en wie of wat veroorzaakt deze in- of externe factoren. Wel kun-
nen we een onderscheid maken tussen een vrijwillige en onvrijwillige
handeling, met name bij een vrijwillige handeling is er de intentie iets
uit te voeren, en bij een onvrijwillige niet. Maar de vraag is, waar ko-
men die intenties vandaan ? In hoeverre zijn deze geconditioneerd al
of niet in negatieve zin. En wie draagt dan de verantwoordelijkheid, en
over wat.
Deel 4 : Is ons strafrecht wel zo moreel onderbouwd, de vergeldende
rechtvaardigheid.
Ons recht is volledig opgebouwd op ‘ de vrije wil’ als grondslag voor
het rechtstelsel. De deterministische visie, voorbestemdheid, inten-
ties, die niet vrij zijn ( zie artikel deel 3 ) is onverenigbaar met de fun-
damentele voorschriften van ons strafrechtstelsel. Het logisch gevolg
is, dat elk wetenschappelijke ontwikkeling, die ons idee van de vrije
wil in gevaar brengt, lijkt in twijfel te trekken of het wel ethisch juist
is, mensen te straffen voor slecht gedrag.
Als we ons baseren op deze laatste stelling, zoals wij wel degelijk
deden in ons Feniksproject, wat doen we dan met de idee van de
persoonlijke verantwoordelijkheid, dat recht doet aan de feiten. We
geven een aantal voorbeelden, en laten u zelf oordelen over schuld
en straf :
Een jongen, met een goede opvoeding, uit een perfect gezin, schiet
op 25-jarige leeftijd, zomaar plots een meisje dood, ‘ voor de lol ‘.
Later blijkt, dat uit een MRI-scan, de jongen een grote hersentumor
had in de frontale cortex ( beheersing van gevoelens en gedragsim-
pulsen ).
Een jonge persoon, uit een heel arm milieu, gaat de straat op voor
allerlei kleine winkeldiefstallen. Hij komt in de gevangenis, maar her-
valt telkenmale opnieuw.
We kunnen zo tientallen andere, gelijkaardige processen aanhalen,
u allen bekend. Natuurlijk zijn er gradaties in alle feiten, gradaties in
de vormen van de intenties. Laat ons maar erkennen dat alle delic-
tenplegers een combinatie hebben van slechte genen, slechte ouders,
slechte ideeën, pech, ziekte, enz… voor welk van deze grootheden
zijn we verantwoordelijk ?
Geen mens is de schepper van zijn eigen genen, en toch bepalen
die zijn karakter. Stel nu eens dat we een wetenschappelijke remedie
tegen het menselijk kwaad zouden ontdekken, en daadwerkelijk
toepassen. Zitten we dan wel goed met onze rechtsvergelding ? En
wat met onze eigen verantwoordelijkheid in al die gevallen, waar we
kennis hebben van bestaande ‘afwijkingen/ziektepatronen’, en men-
sen de nodige zorgbejegeningen onthouden.
Deel 5 : Is er klasse justitie ?
We gaan heel scherp zijn, en ook kort door de bocht gaan. Ja, er
is klasse justitie ! Maar we pogen ook uit te leggen waarom. We
willen allereerst niet zeggen dat dit gelegen is aan de rechters,
maar wel aan ons systeem. Zoals ons gerecht momenteel werkt, is
dit gebaseerd op de vrijheid van handelen. En natuurlijk heeft ieder
beschuldigde recht op een verdediging. En die verdediging heeft
het absolute recht om alle argumenten te gebruiken, om een ver-
nauwing van die vrijheid in te roepen, en zo verzachtende omstan-
digheden aan te brengen.
Maar wat als dit faalt door het systeem ? Wordt er dan met twee
maten en twee gewichten geoordeeld ? Ik leg uit. Eerst en vooral,
je zal maar een pro-deo, of een minder begaafd talent als redenaar
hebben. Zijn je kansen al niet een stuk minder. Op de tweede
plaats : je hebt fouten begaan in maatschappelijk gevoelige dos-
siers, waar emotionaliteit een belangrijke rol speelt. Ja, ik heb het
over pedofielen en verkrachters. Ja, ik heb het over de dodelijke
vluchtmisdrijven, maar ik heb het ook over economische dossiers.
Hoe onafhankelijk de rechter ook wil reageren, we kunnen niet
loochenen dat die rechters leven in deze maatschappij, en onge-
wild er onder invloed van staan. Is het nog langer ethisch verant-
woord te straffen op basis van ‘vrije wil’, en zeker is de grote vraag,
is er onderscheid in de mens ( het geval ).
Deel 6 : Kunnen rechters de duur van de straffen bepalen ?
Momenteel zijn er verschillende categorieën van wetsovertreding,
met een heel gedifferentieerd strafmaat systeem. Volgens de cate-
gorie wordt soort en maximum duur bepaald. Maar in ieder geval is
het aan de rechter, om schuld, soort en duur van de straf uit te spre-
ken. Steeds is die stram wel omlijnd ( gedefinieerd ) in soort en tijds-
panne. Wil dit een beetje zeggen dat de rechter voor God speelt ?
Doel van een straf is eigenlijk wel voor herstel zorgen. Herstel bij
het slachtoffer, maar ook bij de pleger, de zogeheten resocialisatie.
Dus de rechter weet op voorhand wanneer dit proces zal rond zijn.
Hij spreekt zes maand, twee jaar, dertig jaar uit, en als je dat uit-
Hij spreekt zes maand, twee jaar, dertig jaar uit, en als je dat uit-
spreekt is de casus opgelost. De recidive cijfers bewijzen dat dit niet
zo werkt. Dit wil inhoudelijk nog steeds zeggen, dat het niet gaat om
‘herstel’, maar wel om vergeldingsrecht. Jij was fout, wij nemen je
x-tijd uw vrijheid af, en trek daarna maar uw plan. Wie dienen we
hiermee ? De delictenpleger, het slachtoffer, de maatschappij ? Met
ons huidig systeem, dat we eerlijkheidshalve al een stap verder en
beter vinden dan bepaalde andere ‘ oog om oog’ of familie vete toe-
standen, blijft die zweem van vergelding nog steeds aanwezig. En
laat ons eerlijk zijn, dit gedachtengoed is ook heel sterk aanwezig
in onze maatschappij. Wat ook de vrees voor drastische veranderin-
gen door politici verklaart. De grote ethische vraag is, hoe sterk mag
wetenschap de democratie / politici beïnvloeden, bepalen !
Deel 7 : Hoe lossen wij dit op ?
Op de zevende dag, schiep God !… ! Neen, hoor, niet doen. Dit is
toevallig deel 7, en ons slotdeel van een gewaagd verhaal. Gewaagd
in al zijn vormen, maar vooral omdat het zo utopisch lijkt. Maar is dit
wel zo. Willen wij minder straffen, neen ! Willen wij anders straffen,
ja ! En dit niet alleen naar norm ( uitvoering / inhoud ), maar vooral
naar moraliteit. We willen een andere, meer ethische, en volgens de
wetenschap een meer correcte uitvoering van ons strafbestel.
Wij willen absoluut, dat de vrijheid van de mens niet centraal staat
in het afgeweken verklaren van normen en waarden, maar wel het
feit dat wij ons brein zijn, dat ons brein ons handelen is, en dit door
allerlei processen beïnvloed wordt. Het zijn de afwijkingen hier ( ziek-
teprocessen dus ) die maken dat er misstappen gebeuren. De straf
zal dus dienen te bestaan uit een opgelegd genezingsproces, tot
volledig herstel, en dit om de maatschappij te beschermen, en te-
vens de schades te herstellen.
Methodes en duur dienen dus in handen van een zorgteam terecht
te komen, ipv. rechters, die meestal opgeleid zijn in het vergeldings-
strafrecht. De afname van de vrijheid op zich ( in zoverre dit kan
gegarandeerd worden ) is dus niet langer wenselijk, maar wel een
totaal project dat draait rond herstel via een genezings/zorg traject.
Een puur wetenschappelijke benadering.
Is hiermee alles gezegd, opgelost… absoluut niet, maar we hopen
reacties los te weken, die ons samen naar betere oplossingen lei-
den.
Een zaak is zeker, wat nu is, kan beter !
Port to hell-o 