Wanneer iemand de wetten overtreedt, betaalt hij zware boetes en/of gaat hij de gevangenis in… En wat gebeurt er als ministers hetzelfde doen? 

Twee jaar lang ben ik ondertussen opgesloten in de gevangenis. Die volledige tijd werd de wet op de interne rechtspositie van de gedetineerde (Basiswet Januari 2005) NIET toegepast. Dit ondanks het “normalisatieprincipe” (vervat in de artikelen van het Europees verdrag voor de Rechten van de mens) dat bepaalt dat de gevangenschap louter de vrijheid mag ontnemen en op geen enkele wijze de menselijke waardigheid mag aantasten. De publicatie van deze wet op 12/01/2005 wekt het vertrouwen dat binnen een redelijke termijn de gedetineerde subjectieve rechten zullen genieten. Deze wettelijke verplichtingen worden echter niet ingevuld. Ondertussen zijn we anno 2016. Elf jaar dus na het invoeren van de wet. Elf jaar kunnen we m.i. nochtans beschouwen als een redelijke termijn voor het uitvoeren van besluiten. De wettelijke termijn is al lang verstreken. Gezien ik geen alleenstaand geval ben, maar duizenden andere gevangenen in dezelfde situatie verkeren, wil ik niet alleen deze enorme menselijke schade aanklagen, maar er vooral perk en paal aan stellen. Het is niet met het bouwen van nieuwe penitentiaire instellingen en het optimaliseren van de ‘hotelfunctie’ van de gevangenissen dat men deze basiswet in de uitvoeringsfase krijgt. Ik ben vooral gestoord door het niet invoeren van een echte trajectbegeleiding en het ontbreken van omgaan met voldoende ‘zorg’ van de gedetineerden. De betrokken diensten op de vloer (psychosociale diensten) doen al wat ze kunnen, maar er zijn te weinig werkings- en vooral veel te weinig personeelsmiddelen.

Een van de huidige belangrijkste punten is rehabilitatie. Alhoewel dit duidelijk wettelijk bepaald is, wordt dit niet ten gronde aangepakt. Ik, Marnic De Munck, heb niet alleen een dagvaarding uitgestuurd naar de minister, maar heb ook een duidelijk nieuw voorstel gemaakt waar we met ‘straf-gevangenissen’ naar toe moeten. Ik ben daarin een grote volger van de visie van de vzw Liga van de mensenrechten. Maar ik ga hierin nog een stuk verder. Ik ben ervan overtuigd dat straffen moeten worden afgeschaft en vervangen door een afgeweken (schuldig) verklaren aan overtreding van normen en waarden (regels). Deze personen moeten worden opgenomen in een zorginstelling, tot het moment dat ze terug ‘gezond’ verklaard worden om toe te treden tot de maatschappij. Ik stoel me hierbij op twee basisideeën. Het eerste dat in alle delicten de maatschappij mee verantwoordelijk is (de vrijheid van handelen is steeds beperkt door omstandigheden). Ten tweede dat geen enkel mens het recht heeft om een andere mens meer leed aan te doen (opsluiting met alle detentieschade vandien). Ik besef dat de maatschappij hiervan zal moeten overtuigd worden, maar er zijn goede voorbeelden hiervan (andere maatschappelijke visie, ander beleid) in ondermeer Nederland en de Scandinavische landen.

Mijn volledige visietekst hierover is gratis te verkrijgen na een bericht naar mij.

Ik vraag een enorme schadeclaim van honderdduizenden euro’s aan de minister maar hoop dat ook andere gevangenen zullen volgen. Zodat er eindelijk ernstige stappen worden genomen in een menswaardiger penitentiair beleid, zoals bepaald door de wet.

We moeten dringend af van de straffen genre ‘oog om oog, tand om tand’. We moeten naar een echte zorgmaatschappij en dit niet alleen voor gedetineerden maar ook voor zieken, armen, gehandicapten en ouderen. Daarnaast moeten we blijven meer investeren in onderwijs waar alles start.

Meer informatie?
U kunt me contacteren op Marnic De Munck, Rijksgevangenis Gent, Cel 512, Nieuwe Wandeling 89, 9000 Gent of via mijn raadsman Mr. Joost Van Damme, 09 324 15 88 te Gent.